Powrót do przeszłości część 3 – Planowane odmienności postępowania gospodarczego

Wyłączenie stosowania niektórych instytucji

W postępowaniu gospodarczym planowane jest wyłączenie stosowania niektórych instytucji procesowych. W postępowaniu tym nie będzie dopuszczalne:

• występowanie z nowymi roszczeniami zamiast lub obok początkowo zgłoszonych – wyjątek stanowić będzie rozszerzenie powództwa o kolejne świadczenia powtarzające się (np. płatność czynszu za kolejne okresy) oraz zmiana dotychczasowego przedmiotu świadczenia na inny bądź jego równowartość;
• zawieszenie postępowania przez sąd w przypadku niestawiennictwa obu stron na rozprawie oraz w razie niestawiennictwa powoda, gdy powód nie żądał rozpoznania sprawy w jego nieobecności, a pozwany nie zgłosił wniosku o rozpoznanie sprawy;
• zmiany podmiotowe takie jak: wezwanie osoby trzeciej do wzięcia udziału w sprawie w charakterze pozwanego; wezwanie lub zawiadomienie współuczestników koniecznych do udziału w sprawie (w sytuacji, gdy się okaże, że w sprawie nie występują w charakterze powodów lub pozwanych wszystkie osoby, których łączny udział w sprawie jest konieczny – powodów się zawiadamia, a pozwanych wzywa); zawiadomienie o toczącym się procesie osoby, która powinna być w nim powodem;
• aby sąd rejonowy na wniosek pozwanego przekazał sprawę sądowi okręgowemu w sytuacji, gdy pozwany wytoczył przeciwko powodowi przed tym sądem okręgowym powództwo wpływające na roszczenie powoda, bądź dlatego, że ma z nim związek, bądź dlatego, że roszczenia stron nadają się do potrącenia (przy czym planowane są również zmiany, co do zasad dokonywania potrąceń);
• powództwo wzajemne.

Przewiduje się krótsze terminy niż w postępowaniu „zwykłym”

W postępowaniu gospodarczym przewidziano skrócenie szeregu terminów przewidzianych w postępowaniu „zwykłym”.

Przewodniczący oraz sąd będą zobowiązani do podejmowania czynności w taki sposób, aby rozstrzygnięcie sprawy nastąpiło w ciągu sześciu miesięcy. Termin ten będzie liczony od dnia wniesienia pozwu. Jest to termin instrukcyjny, to znaczy, że brak jest sankcji za jego przekroczenie.

Doświadczenie pokazuje, że dochowanie tego terminu będzie prawdziwą rzadkością. Będzie to praktycznie niemożliwe w sprawach skomplikowanych, gdzie wymagany będzie udział biegłych sądowych.

Projekt przewiduje, że sąd w terminie sześciu  miesięcy, zamiast roku wskazanego w postępowaniu „zwykłym”, umorzy zawieszone postępowanie, jeżeli w tym czasie nie wpłynie wniosek o jego wszczęcie. Termin liczy się od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania ze względu:

• na zgodny wniosek stron;
• na wniosek spadkobiercy;
• niestawiennictwa obu stron na rozprawie;
• niestawiennictwa powoda, gdy powód nie żądał rozpoznania sprawy w jego nieobecności, a pozwany nie zgłosił wniosku o rozpoznanie sprawy; jak również
• na brak lub wskazanie złego adresu powoda albo niewskazanie przez powoda w wyznaczonym terminie adresu pozwanego lub danych pozwalających sądowi na ustalenie numerów PESEL lub niewykonanie przez powoda innych zarządzeń nie będzie można nadać sprawie dalszego biegu.

W postępowaniu gospodarczym sąd umorzy postępowanie stwierdziwszy brak następcy prawnego strony, która utraciła zdolność sądową w terminie sześciu miesięcy zamiast roku. Termin będzie liczony od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania z tej przyczyny.

Sąd umorzy postępowanie w terminie  roku, zamiast dwóch lat przewidzianych w postępowaniu „zwykłym” od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania z przyczyn braków w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną uniemożliwiających jej działanie.

Po upływie pięciu lat od dnia uprawomocnienia się wyroku nie będzie można żądać wznowienia postępowania, z wyjątkiem przypadku, gdy strona była pozbawiona możności działania lub nie była należycie reprezentowana (w postępowaniu „zwykłym” jest i będzie to 10 lat).

W ostatnim wpisie z tej serii przybliżę planowane odrębności w postępowaniu dowodowym.