Sp. z o.o. bez tajemnic – kto i za co odpowiada

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) to jedna z najpopularniejszych form prowadzenia biznesu w Polsce. Sama jej nazwa kusi obietnicą ograniczonej odpowiedzialności. Co to jednak dokładnie znaczy – warto się temu dokładnie przyjrzeć!

W tym wpisie: (1) wyjaśnimy kto i za co odpowiada w sp. z o.o., a także (2) przyjrzymy się bliżej odpowiedzialności członków zarządu.

Zaciekawiony? Zaczynamy!

Wspólnicy – ograniczona odpowiedzialność

Jak sama nazwa wskazuje w ramach sp. z o.o. możemy prowadzić biznes z ograniczoną odpowiedzialnością. Ograniczenie to dotyczy wspólników sp. z o.o., a więc jej właścicieli, którzy powołują spółkę do życia. Wspólnicy podejmują także decyzje strategiczne, długoterminowe.

Odpowiedzialność wspólników jest ograniczona do wniesionych przez nich wkładów. A zatem wartość majątku wniesionego przez wspólnika, stanowi limit jego odpowiedzialność za długi spółki. W przypadku gdy majątek sp. z o.o. nie pozwala na spłatę zobowiązań, wspólnik nie odpowiada już za dług swoim majątkiem osobistym.

W przypadku wspólników sprawa jest więc jasna – ich ryzyko, że prowadzenie spółki się powiedzie ogranicza się do zainwestowanych środków.

Członkowie zarządu – odpowiedzialność bez limitu

Jednak nie tylko na wspólnikach ciąży odpowiedzialność za działanie sp. z o.o. Obok wspólników, spółka musi posiadać także zarząd składający się z członków zarządu. Członkami zarządu mogą zostać wspólnicy albo powołane przez nich osoby.

Członkowie zarządu zajmują się prowadzeniem biznesu na co dzień – w tym podpisywaniem umów w imieniu spółki, zaciąganiem zobowiązań, zatrudnianiem pracowników. Członkowie zarządu również mogą odpowiadać za podejmowane przez siebie decyzje, a ich odpowiedzialność nie jest limitowana. Oznacza to, że członek zarządu odpowiada całym swoim majątkiem osobistym.

Odpowiedzialność finansowa członków zarządu zaczyna się tam, gdzie kończy się majątek sp. z o.o. pozwalający na pokrycie długu. Członek zarządu nie jest jednak skazany na spłatę długów za spółkę. Może uchronić się przed odpowiedzialność podejmując we właściwym czasie odpowiednie działania.

Zwolnienie członka zarządu z odpowiedzialności za długi spółki

Członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności za długi niewypłacalnej spółki, jeżeli wykaże, że:

• we właściwym czasie złożył wniosek o ogłoszenie upadłości spółki lub wszczęcie postępowania układowego, czyli w ciągu 30 dni od momentu, w którym spółka stała się niewypłacalna
• niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub wszczęcie postępowania układowego nastąpiło bez jego winy
• pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel spółki nie poniósł szkody

Członek zarządu musi wykazać, że wystąpił któryś z warunków zwalniających go od odpowiedzialności. Tylko w ten sposób może uwolnić się od spłaty długu za niewypłacalną spółkę.

Warto podkreślić, że rezygnacja z pełnienia funkcji w zarządzie w kryzysowym momencie, nie zwolni członka zarządu od odpowiedzialności. Jeżeli pełnił on funkcję – wtedy gdy spółka stała się niewypłacalna – będzie on odpowiadał za jej długi, chyba że wykaże, że spełnił warunek do zwolnienia go od odpowiedzialności.

Za niegospodarność członek zarządu może odpowiadać też karnie 

Poza odpowiedzialnością finansową w razie niewypłacalności spółki, członkowie zarządu mogą również odpowiadać karnie za podejmowane decyzje. Taką odpowiedzialność członek zarządu ponosi, gdy przez nadużycie udzielonych mu uprawnień lub niedopełnienie ciążącego na nim obowiązku, doprowadzi spółkę do znacznej szkody majątkową (tzw. przestępstwo niegospodarności). Grozi za to do 5 lat pozbawienia wolności.

Członkowie zarządu odpowiadają karnie również w sytuacji, gdy nie złożyli we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości sp. z o.o. W takim przypadku grozi im kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Dodatkowo sąd może pozbawić członka zarządu prawa do prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek, jak i pełnienia funkcji członka zarządu, rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu na okres od 3 do 10 lat. 

Sp. z o.o. nie może istnieć bez członków zarządu

Patrząc na zakres odpowiedzialność członka zarządu, z pewnością pojawią się pytania – czy sp. z o.o może działać bez zarządu. Nie jest to możliwe. Jednym z warunków założenia sp. z o.o. jest ustanowienie zarządu. Natomiast, w toku działania spółki, zarząd musi być obsadzony. Członkowie zarządu kierują spółką, nie może ona więc bez nich funkcjonować.

W przypadku, gdy w spółce nie będzie członków zarządu (zarząd nie zostanie ustanowiony albo nikt nie będzie w nim zasiadał) – sąd rejestrowy może wezwać wspólników do powołania członka zarządów, pod rygorem nałożenia na nich grzywny. Jeżeli nie przyniesie to efektów – sąd ustanowi dla spółki kuratora, który postara się o ustanowienie zarządu. W razie gdy i działania kuratora nie doprowadzą do powołania członków zarządu – spółka zostanie zlikwidowana.

Podsumowanie

Ograniczenie odpowiedzialność za działanie sp. z o.o. dotyczy jej wspólników. Ich ryzyko, że prowadzenie spółki się powiedzie ogranicza się do zainwestowanych w nią środków. Inaczej układa się odpowiedzialność członków zarządu spółki. W razie gdy majątek sp. z o.o. nie pozwala na spłatę zobowiązań, członkowie zarządu odpowiadają za jej długi całym swoim majątkiem. Członkowie zarządu mogą zwolnić się z tej odpowiedzialność, wykazując że w odpowiednim czasie zgłosili niewypłacalność spółki.

Zakładając sp. z o.o. wspólnicy powinni nie tylko rozważyć, jak dużo chcą w nią inwestować. Równie ważna jest decyzja kogo powołać na członka zarządu sp. z o.o. Jeżeli wspólnik sam chce kierować spółką i zostać członkiem zarządu, musi liczyć się z dużo większym ryzykiem. W takiej sytuacji odpowiada on za niewypłacalności spółki całym swoim majątkiem, tak jak każdy inny członek zarządu.

Na dziś to tyle. Mamy nadzieję, że spodobał Ci się ten wpis, a wskazane w nim treści były dla Ciebie pomocne. Jeśli tak, to prosimy podziel się nim z innymi.

Jeśli chcesz  dowiedzieć się więcej śledź naszego bloga/kanał na YT lub napisz do nas na: biuro@adl-kancelaria.pl  Pomożemy!

Pozdrawiamy,

Krystian Rachel i r.pr. Dorota Węgrzyńska-Jarząbek

Ps. Artykuł powstał w ramach praktyk odbywanych przez Krystiana w naszej kancelarii:-)