Powrót z urlopu macierzyńskiego a likwidacja stanowiska – pytania i odpowiedzi

Dzień dobry,

Ten wpis powstał z potrzeby podzielenia się garścią informacji na temat powrotu z urlopu macierzyńskiego i  jak to może wyglądać w praktyce. Inspiracją była sytuacja z „życia wzięta”. Pracownica wraca do pracy po urlopie macierzyńskim, bezpośrednio po którym wykorzystała urlop wypoczynkowy. Wraca, a jej stanowisko pracy zostało właśnie zlikwidowane.

Czy pracownica jest chroniona przed wypowiedzeniem? Jakie są obowiązki pracodawcy? Co to jest „stanowisko równorzędne” albo „inne stanowisko pracy”? Na te pytania odpowiadam poniżej.

Czy pracownica  korzystająca z zaległego urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego jest pracownikiem chronionym?

Tak. W takiej sytuacji pracownica jest pracownikiem chronionym.

Urlop wypoczynkowy bezpośrednio po urlopie macierzyńskim należy traktować jako kontynuację urlopu macierzyńskiego. Oznacza to, że udzielenie urlopu wypoczynkowego zaraz po zakończeniu urlopu macierzyńskiego nie niweczy ochrony pracownicy wynikającej z art. 183 (2) Kodeksu pracy.

Pracodawca nie może tej pracownicy wypowiedzieć ani rozwiązać z nią umowy o pracę. Wyjątkiem byłaby sytuacja, gdyby  zachodziła przyczyna uzasadniająca rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.

Co jeśli w organizacji nie ma już stanowiska,  na którym  pracownica była zatrudniona przed udaniem się na urlop macierzyński?

Na pracodawcy spoczywa obowiązek dopuszczenia pracownicy  do pracy na dotychczasowym stanowisku.  Dopiero po likwidacji tego stanowiska (czyli w sytuacji, gdy dopuszczenie pracownicy do pracy na dotychczasowym stanowisku nie jest możliwe) pracodawca może dopuścić ją do pracy na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu macierzyńskiego lub na innym stanowisku odpowiadającym jej kwalifikacjom. W obu przypadkach zatrudnienie musi nastąpić za wynagrodzeniem, jakie pracownica otrzymywałaby, gdyby nie korzystała urlopu.

Jak należy rozumieć „stanowisko równorzędne”?

Stanowisko równorzędne to takie, na którym wykonywana jest praca tego samego rodzaju, gwarantujące wynagrodzenie na dotychczasowym poziomie i zapewniające dotychczasową pozycję zawodową oraz możliwości awansowe nie mniejsze od posiadanych poprzednio.

Jak należy rozumieć „inne stanowisko”?

Inne stanowisko pracy to takie, na którym wykonywana jest praca innego rodzaju, jednak odpowiadająca wykształceniu i doświadczeniu zawodowemu pracownicy.

Jak należy rozumieć „wynagrodzenie za pracę, jakie pracownica  otrzymywałaby, gdyby nie korzystała z urlopu”?

Jest to wynagrodzenie, które uwzględnia  wszystkie podwyżki, jakie miały miejsce w jej grupie zawodowej w czasie  korzystania przez nią z urlopu macierzyńskiego, jak również wszystkie inne zmiany w zakresie wynagrodzenia (w tym jego obniżki).

Kto decyduje o tym, na jakie stanowisko zostanie dopuszczona pracownica w przypadku likwidacji jej stanowiska pracy?

Decyduje o tym jednostronnie pracodawca.

W jakim trybie następuje dopuszczenie pracownicy  do pracy na innym lub równorzędnym stanowisku?

Dopuszczenie pracownicy  do pracy na innym lub równorzędnym stanowisku nie wymaga wypowiedzenia zmieniającego. Dopuszczenie do wykonywania pracy  następuje w trybie polecenia służbowego lub uzgodnienia z pracownicą stanowiska, które ma zająć.

W przypadku polecenia służbowego pracownica ma obowiązek mu się podporządkować i przystąpić do wykonywania pracy. Odmowa podjęcia zaproponowanej pracy jest działaniem bezprawnym, a w orzecznictwie Sądu Najwyższego kwalifikowana jest jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych (art. 52 § 1 pkt 1 KP), uzasadniająca tym samym rozwiązanie  umowy o pracę bez wypowiedzenia.

W przypadku uzgodnienia z pracownicą stanowiska jakie ma zajmować, za moment dopuszczenia jej do pracy uważa się chwilę, w której pracodawca przedstawi jej propozycję wykonywania pracy na stanowisku równorzędnym lub innym.

Bez względu na wybrany przez pracodawcę wariant skierowania pracownicy  do wykonywania pracy na innym stanowisku (tj. polecenie służbowe lub uzgodnienie z pracownicą) działania te powinny zostać podjęte w dniu, w którym pracownica  stawi się do pracy, tj. pierwszego dnia po powrocie z urlopu.

Mam nadzieję, że spodobał Ci się ten artykuł a wskazane w nim odpowiedzi były dla Ciebie pomocne. Jeśli tak, to proszę podziel się nim z innymi.

Pozdrawiam,

adw. Anna Diaby-Lipka